Sivas - Sivaslilar.Net - Sivashaber - Sivasforum - Sivasların En Büyük Buluşma Merkezi - Yiğidolar

Sivas - Sivaslilar.Net - Sivashaber - Sivasforum - Sivasların En Büyük Buluşma Merkezi - Yiğidolar (http://www.sivaslilar.net/forum/index.php)
-   El Sanatları (http://www.sivaslilar.net/forum/forumdisplay.php?f=156)
-   -   GELENEKSEL EL SANATLARI (http://www.sivaslilar.net/forum/showthread.php?t=11015)

_DuMaN_58 30.04.2007 17:14

GELENEKSEL EL SANATLARI
 
[B]Sivas'ta geleneksel el sanatları oldukça gelişmiştir. Dokumacılık, bakırcılık, gümüş işçiliği, çubukçuluk, çorap örücülüğü, ve çakı-bıçak yapımcılığı en köklü el sanatlarıdır. Bunlardan çorap örücülüğü giderek önemini yitirirken, diğerleri günümüzde de sürdürülmektedir. Sivas'ın çok zengin kompozisyonlu ve renkli dokumaları ile kara kemik saplı bıçakları ünlüdür.[/B]

[B][COLOR=red]Dokumacılık :[/COLOR] [/B]


[B]Selçuklular döneminde başlayan dokumacılık sonraki yüzyıllarda gelişmiştir. Bunlardan bir dönem çok ünlü olan şal dokumacılığı günümüzde yapılmamaktadır. Sivas halılarının en önemli özellikleri tümüyle yün, sık dokulu ince havlı olmasıdır. Halının sık dokulu olması için kirkit oldukça sert vurulur. Bu arada esnekliği sağlamak için ilmikler iki tarandıktan sonra özel ayarlı makaslarla kesilerek hav yüksekliği ayarlanır. "Eriş" denilen çözgü ipliği çok bükümlü ve incedir.[/B]

[IMG]http://www.f5haber.com/files/ajans/2012_05_23/galeri/708200_3.jpg[/IMG]

[B]Bu yüzden halılarda düğüm sayısı oldukça yüksektir. Selçuklu halılarındaki geometrik bir düzenle yerleştirilmiş motiflerin oluşturduğu kompozisyonlar, geliştirilmiş biçimleriyle günümüz Sivas halılarında da görülmektedir. "Çeşmi bülbül, çamurlu, kuçlu, lalezar, yılanlı" bunlar arasındadır. Desenlerin kimileri kent adları, kimileri de sayılarla anılır. Sivas halılarının bir başka özelliği de zıt renklerden özenle kaçınılmasıdır. Halılarda en az 12 renk görülür. Başlangıçta çok mat olan bu renkler kullanıldıkça canlılık kazanır. Lacivert, al ve tonları yaygındır.[/B]

[B][IMG]http://www.susehri.com.tr/images/galeri/20100808_26_5591699481.jpg[/IMG][/B]

[B]Kilim dokumacılığı daha çok köylerde gelişmiştir. Seccade, divan, taban ve duvar tipi kilimler çok yaygındır. Ayrıca 6-7 m kare büyüklüğünde kilimlere rastlanır. Geçmişte Gürün, Şarkışla, Yıldızeli ve Kangal'da dokunan kilimler renk ve desen açısından farklılık göstermekteydi. Bunlarda geometrik motiflerin yanında çeşitli figüratif motiflerde kullanılırdı.[/B]


[B]Teknik kaygılarla kilimlerde çoğunlukla geometrik motifler yeğlenir. Al, yeşil, mavi, kara ve turuncu en yaygın renklerdir.[/B]



[B][COLOR=red]Çorap Örücülüğü :[/COLOR] [/B]


[B]Geçmişte Gürün'de çok gelişmiş olan çorap örücülüğü günümüzde yitmeye yüz tutmuştur. Burada tiftikten ince görünümlü çorap örülürdü. Kullanılan sitilize bitki, hayvan ve insan motifleri dokuyanın iç dünyasını yansıtacak biçimde işlenirdi.[/B]

[B]"Yandım alamadım, yarimi eller aldı. Kakül ergen bıyığı, eli mektuplu, elif-be, aşık kirpiği, gönül kilidi, katip çimciği ve civan kaşı" en yaygın motiflerdir.[/B]

[B][IMG]http://www.susehri.com.tr/images/galeri/20100808_26_6037256122.jpg[/IMG][/B]

[B][COLOR=red]Çubukçuluk (Ağızlık Yapımcılığı) :[/COLOR] [/B]


[B]Çubukçuluk köklü el sanatlarından biridir. Kişisel kullanım yada satış için yapılan çubuklar günümüzde turistik bir değer kazanmıştır. Ağızlık yapımında yörede germişek yada karamuk denilen bir ağaç kullanılır. Germişek çubukları istenilen boyda kesilir, bunlar uzunluklarına göre "Lüleli, topcık başlı, yanma başlı, ufak ağızlık, ufak lüleli ağızlık, arabalı ağızlık (birbirine geçmeli)" gibi çeşitli adlar alır. Tomruk makinesinde kabukları soyulan çubuklar tornaya bağlanır, keski yatay yada dikey tutularak desenin dış çizgileri (konturlu) çizilir. Sonra kalemle (ince uçlu işleme ve kakma gereci) desenler oluşturulur. Bu işleme "nakış keskisi" denir. İşlemleri bitirilen ağızlık kezzaba batırılır. Ateşe tuttuktan sonra zımparalanır. Yeniden tornaya bağlanır ve matkapla ağız bölümü (sigara konulan yeri) açılır. Çakıyla yassılaştırılan bu bölümde kezzaba batırma, kızartma ve cilalama işlemlerinden geçirilir.[/B]

[B][IMG]http://www.susehri.com.tr/images/galeri/20100808_26_6833001971.jpg[/IMG][/B]

[B]Süslemede uygulanan bir başka teknikte ekin saplarının üzerine ibrişim yada ipek sarılmasıdır. uzunlamasına kesilmiş ekin sapları süslemenin yapılacağı bölümlere yerleştirilir. Alt ve üstlerden renkli ibrişim (yada ipek) sarılarak süslemeler oluşturulur. Bu teknik çoğunlukla yazı yazmada uygulanır. İlde ilk ağızlığı Şeyh Aziz Baba'nın yaptığı söylenir.[/B]

[COLOR=red][B]Bakırcılık : [/B][/COLOR]


[B]Bakırcılık eski yaygınlığını yitirmiştir. İl bakırcılığının en eski örnekleri Sivas müzelerinde sergilenmektedir. Külçe bakır önce küçük parçalar halinde silindirden geçirilerek inceltilir, sonra biçimlendirilir. Biçimlendirmede kazan ve sinilerde dövme, küçük kaplarda çekme tekniği kullanılır. Dövme tekniğinde bakır, ağaç tokmakla dövülür; çekme tekniğindeyse istenilen tahta kalıplara göre tornada çekilir. Süslemeler kakma yada çalma tekniğiyle yapılır. Kakma tekniğinin iki uygulama biçimi vardır. Birinde motifler kap üzerine kazılarak yada oyularak işlenir. Diğerinde ise kabın üzeri bal mumuyla sıvanır, motifler kalemle çizildikten sonra açılan oyuklara asit dökülür. Asidin bakır üzerinde oluşturduğu karalanmalardan yararlanılarak motif işlenir. Çalma tekniğinde motifler demir zımparalarla baskı yapılarak işlenir. Yazılar, bitkisel ve geometrik motifler en yaygın süslemelerdir. Geometrik motiflerde geçmeli daireler, üçgenler, dörtgenler; bitkisel motiflerde yaprak, lale, nar, nar çiçeği ve servi kullanılır.[/B]

[B]Ustaların yapıtlarına adlarını, bir din büyüğünün adını yada ayeti yazması gelenektir. Ancak yazıyı motifler arasına yerleştirmek güç olduğundan bu gelenek giderek kaybolmaktadır. Bu tür süslemelere en çok Osmanlı dönemi yapıtlarında rastlanmaktadır.[/B]

[B][COLOR=red]Çakı-Bıçak Yapımcılığı :[/COLOR] [/B]


[B]Geçmişin gözde kılıçları, kılınççılar çarşısında yapılırdı. Kılıcın yerini giderek daha güçlü silahlar alınca, kılıç ustaları çakı-bıçak yapımına yöneldiler. Günümüzde de sürdürülen çakı-bıçak yapımı, eski yaygınlığını yitirmiştir. Kentte bulunan bıçakçı atölyelerinde; genellikle kılıç tipli bıçaklar, bağ bıçakları, büyük ekmek bıçakları, bir iki üç ağızlı yada ustura ağızlı bıçaklar yapılır. Kentin özellikle kara saplı bıçakları ünlüdür. Çakı ve bıçakların "namlu" denilen ağızları çelikten sapları boynuzdan yapılır. Ocakta kızdırılan çelik, örste dövülerek namlu biçimi verilir. İlk düzenlemeden sonra oluğu (tırnak oyuğu) açılır. Yeniden düzenlenir, su verip parlatılır. Böylece namlu sapa takılacak hale gelir. Sap için çoğunlukla öküz, keçi ve koç boynuzu kullanılır. Boynuz istenilen boyutta kesilir, ısıtılarak mengenede düzeltilir, kalıplanır. Sonra içi testereyle oyulur. Bıçak ustalarının "elde resim yapma" dedikleri son düzenlemeden geçirilir. Rendelendikten ve zımparalandıktan sonra namluya takılacak duruma gelir. Namlu sapın uç bölümünde açılan oyuğa yerleştirilir, delinerek çivilenir. Çivi başları birer pul konduktan sonra ezilir, çarkta parlatılır.[/B]

Güner 30.04.2007 17:28

--->: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
[B]Sivas'ımızın el emeği göz nuru el sanatları tüm Türkiye'de adından söz ettiriyor.
Paylaşımın için teşekkürler.[/B]

_DuMaN_58 30.04.2007 17:35

-->: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
Evet Türkiyede Sivas El Sanatlarının İtibarı Çok Yüksek. Sadece Türkiye Degil Yurtdisinda da Sivas El Sanatları Kendinden Söz Ettiriyor.

€LBeyli58 30.04.2007 19:03

--->: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
[B]Teşekkürler paylaşımın için
Sivas için çok önem taşıyor ßu el sanatları[/B]

BAYPİPO 07.01.2008 18:12

--->: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
Gerçekten sivas için önem taşıyan bir çok el sanatı ilgisizlik ve maddi nedenlerden dolayı kaybolma aşamasına gelmiş durumda gerçekten kötü bir durum..
paylaşım için teşekkürler.

altuntas58 07.01.2008 20:27

-->: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
Sivassımızda el sanatları oldukca ileri safalarda seyretmektedir el emeği göz nuru olan her el sanatı mutlaka çok kıymetli oluyor sanatkarlarımızın kıymetini bilmeliyiz onlara gereken değeri vermeliyiz

züleyha1990 07.01.2008 23:45

--->: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
el sanatları süper o motiflerin eşi benzeri yok bence

RaZZcE 15.01.2008 20:56

--->: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
[B]süper yaa :D
ben buna 2 sene ugrascam bunun kötüsünü bile beceremem :D
emegine saglik[/B]

yusufsahin58 08.03.2008 12:14

--->: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
eline salik kardes paylasinin icinnnnnnn

yerliturkuaz 29.10.2008 12:01

Cevap: GELENEKSEL EL SANATLARI
 
[B]Koy yorelerimize ait bir cok yoresel el sanatlarimiz bulunmaktadir mesela bizim koyun tuzluk denilen cok hos vir el sanat ornegi vardir...

Bunlari yasatamazsak yakinda yok olacaklar...[/B]


WEZ Format +2. ?uan Saat: 11:42.

Powered by: vBulletin. Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.


Copyright © - Bütün Haklar Sivaslilar.net'e aittir.