devlet adami boyle olmali
Şeyh Edebâlî -kuddise sırruh- Hazretleri’nin
Osman Gâzî’ye Vasiyeti:
1206-1326 yılları arasında yaşayan ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda mühim bir rol oynayan Şeyh Edebâlî -kuddise sırruh- Hazretleri, bey olduğu gün Osman Gâzî’ye şöyle bir vasiyette bulunmuştu:
"Ey Oğul!.. Bey’sin.. Bundan sonra bölmek bize, bütünlemek sana… Güceniklik bize, gönül almak sana. Suçlamak bize, katlanmak sana… Geçimsizlikler, çatışmalar, uyumsuzluklar bizde, adâlet sende… Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize; bağışlamak sana… Ey oğul! Bundan sonra üşengeçlik bize; uyarmak, gayretlendirmek, şekillendirmek sana…
Ey oğul!... Yükün ağır, işin çetin, gücün kıla bağlı… Allah Teâlâ yardımcın olsun, beyliğin mübârek kılsın; Hakk yoluna yararlı etsin! Işığını parıldatsın, uzaklara iletsin! Yükünü taşıyabilecek güç, ayağını sürçtürmeyecek akıl ve gönül versin…
Oğul!... Güçlüsün, kuvvetlisin, akıllısın, kelâmlısın… Amma bunları nerede ve nasıl kullanacağını bilmezsen, sabah rüzgârında savrulur gidersin… Öfken ve nefsin bir olup aklını mağlûb eder. Bunun için dâimâ sabırlı, sebâtkâr ve irâdene sâhib olasın! Zîrâ sabır çok mühimdir; bey olan sabretmesini bilmelidir. Vaktinden önce çiçek açmaz; ham armut yenmez, yense bile bağırda kalır. Bilgisiz kılıç da ham armut gibidir.
Oğul!.. İnsanlar vardır, şafak vaktinde doğar, akşam ezanında ölürler. Dünya senin gözlerinin gördüğü kadar büyük değildir. Bütün fethedilmemiş güzellikler, bilinmeyen şeyler; ancak senin fazîlet ve adâletinle günyüzüne çıkacaktır!
Ananı ve atanı say! Bil ki bereket, büyüklerle berâberdir. Her dâim açık sözlü ol; her sözü üstüne alma! Gördün, söyleme; bildin, deme! Sevildiğin yere sık sık gidip gelme ki, muhabbet ve îtibârın zedelenmesin…
Şu üç kişiye; yâni câhiller arasında âlime, zenginken fakir düşene ve hatırlı iken itibârını yitirene acı… Unutma ki yüksekte yer tutanlar, aşağıdakiler kadar emniyette değildir. Haklı olduğun mücâdeleden sakın korkma! Bilmiş ol ki; atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler!"
|