-->: GÜMÜŞDERE'LİLERİN SOHBET ALANI
TÜRBE ZİYARETİ
Hayrettin KARAMAN
1960'lı yıllarda İstanbul'da, Yüksek İslâm Enstitüsünde
okuyorduk. Elimize, Ahmed Hilmi Efendi'nin “Ziyârât-ı Evliyâ: Evliyâ
Türbelerinin Ziyareti” isimli bir kitap geçti. İstanbulda medfun
(gömülmüş) ve evliyâ olduklarına inanılan zatların türbelerini teker
teker bizzat ziyaret eden müellif kitabında, her türbe sahibinin kısa
hayatını, özelliklerini, türbesinin yerini ve durumunu, kitabeleri...
anlatıyordu. Birkaç arkadaş bu kitabı elimize alarak ve çoğuna
yürüyerek ulaşmak sûretiyle birer ziyaret de biz yapmıştık. Bu
ziyaretimizde bazı İslâm büyüklerinin hayat ve hatırâlarını öğrendik,
türbelerine bakarak halkın kendilerini hâlâ nasıl ilgi
gösterdiklerine tanık olduk, ibret ve örnek aldık, kendilerine dua
ettik, Fâtiha okuduk...
Ramazan insanları, sair zamanlardan daha fazla dîne
yöneltiyor, halk bu fırsat ayından yararlanarak dinî kusurlarını
telâfi etmenin yollarını arıyor, bu arada aslı olsun olmasın bir
takım söylentilere ve rivâyetlere de inanarak kiminden faydalanmak,
kiminden de ibret veya -ziyaretinden- sevap almak maksadıyla
türbelere akın ediyorlar. Bazı hocalar, halkın türbe ziyaretlerindeki
hatâlarından yola çıkarak ve durumu abartarak sert değerlendirmeler
yapıyor, bu insanların küfre, şirke düştüklerini ilân ediyorlar. Biz
bu abartıya katılmıyoruz. Hz. Peygamber (s.a.v.), bedevî bir kadının
mümin olup olmadığını anlamak üzere ona Allah hakkında bir soru
yöneltmiş, kadın parmağıyla semâya işaret edince “Bu kadın Allah'a
inanıyor” demiştir. Bir kelâm âlimi “Allah göktedir” dese belki
dinden çıkar, ama cahil kalmış bir dağlı bunu söylediğinde mümin
olduğuna hükmedilir. Evet halkın, hem bu türbelerde yatan kimselerin
özellikleri hem, hem onlarla kurdukları ilişki, hem de onlardan veya
onlar vâsıtasıyla bir şeyler istemeleri konularında önemli yanlışlar
yapıyorlar, ancak bunların büyük çoğunluğu şöyle inanarak bunları
yapıyor: Allah bu sevgili kullarına bazı yetkiler, imkânlar,
özellikler bahşetmiştir, bunlar şefâatçilerimizdir, bizler günahkâr
olduğumuz için doğrudan Allah'tan istemeye yüzümüz yok, belki bunlar
sâyesinde Allah dileklerimizi kabûl eder...
Türbe ziyaretleri, bazı zararları ve kusurları yanında din
duygusunun güçlenmesi ve dindarın tatmin bulması yönünde müsbet
sonuçlar da doğuruyor. Dindarlığın artmasından telâşa kapılarak ve bu
arada “bid'at ve hurâfe” kavramlarını istismar ederek ziyaretlere
karşı çıkanların da bulunduğunu bilmeliyiz. İyi niyetli hocalara ve
eğitimcilere ise tavsiyemiz, türbe ziyaretlerindeki yanlışları,
kusurları; yıkmadan, kırmadan, incitmeden düzeltmeye çalışmalarıdır.
Bize göre hayatlarını öğrenmek, başarılı kulluk tecrübelerini örnek
edinmek ve ibret almak üzere kabir/türbe ziyareti, sakıncalı değil,
faydalıdır; yeter ki müminler, Allah'tan istemeleri gerekeni kuldan
istemesinler, Allah'a yapmaları gerekeni kula yapmasınlar!
|